Szczegółowy spis treści

Księga Wiedzy

Rozdziały: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Lista języków wymienionych w Księdze Wiedzy i w innych działach strony.

Słowniczek terminów

POBIERZ i wydrukuj Księgę Wiedzy (wkrótce).

Sprawdź się!

Sekcja Sprawdź się! – zobacz, ile już wiesz lub czego możesz się jeszcze dowiedzieć z Księgi Wiedzy Języków w Niebezpieczeństwie!

Pakiet dla szkół o językach mniejszościowych

W dziale Pakiet dla szkół o językach mniejszościowych znajdziesz wiele informacji na temat języków mniejszościowych w Polsce. Spróbuj też rozwiązać zagadki interaktywne o językach mniejszości w Polsce, w których m.in. usłyszysz nagrania i zapoznasz się z przykładowymi wyrazami z tych języków.
Zapraszamy do zabawy!

Ćwiczenia fonetyczne

Chciał(a)byś zapoznać się bliżej z dźwiękami różnych języków i spróbować fonetyki w praktyce? Zajrzyj tutaj: Ćwiczenia fonetyczne.

1. Języki świata

  • Ile jest języków na świecie?
  • Gdzie jest najwięcej języków?
  • Czym jest język?
  • Czy ludzki język różni się od języka zwierząt?
  • Skąd się wziął ludzki język?
  • Jak dzielimy języki?
  • Czy to dobrze, że na świecie tyle jest języków?

2. Odkrywamy różnorodność językową

  • Odkrywamy różnorodność językową: co jest różne, a co wspólne?
    • Języki i JĘZYK
    • W poszukiwaniu uniwersaliów
    • Jak opisywać i porównywać różne języki?
  • Wyrazy i ich znaczenie
    • Słownictwo podstawowe
    • Znaczenie wyrazu i kategoryzacja
    • Słowa, którymi opisujemy świat

3. Struktury językowe

  • Słowa w tekstach
    • Wyrazy w języku mówionym
  • Wewnętrzna struktura wyrazów
    • Słowotwórstwo
    • Techniki budowy słów i form wyrazowych
  • Kategorie gramatyczne
    • Osoba
    • Rodzaj
    • Klasyfikatory
  • Szyk wyrazów w zdaniu
  • Pytania do rozstrzygnięcia
  • Jak wyrażać posiadanie
  • Jak pokazać struktury wyrazów i fraz

4. Dźwięki mowy

  • Różne języki, różne dźwięki
  • Różne dźwięki, różna artykulacja
  • Dziwne dźwięki dziwnych języków
  • Klasy dźwięków: fonemy
  • Ton i intonacja
  • Akcent i rytm
  • Archiwizacja i rekonstrukcja systemów dźwiękowych języków
  • Jak zapisać dźwięki języka?
  • Widzialny dźwięk
  • Mały języki a technologia

5. Pismo

  • Rodzaje piśm świata
    • Semazjografia
    • Pisma piktograficzne
    • Pisma ideograficzne
    • Pisma sylabiczne
    • Pisma alfabetyczne
    • Transkrypcja
    • Transliteracja
  • Upiśmiennenie małych języków – grafizacja

6. Język a kultura

  • Kultura, kultury i kultywacja
  • Kultura to różnorodność – tak samo, jak język!
    • Odmiany geograficzne i tożsamość lokalna
    • Dialekt kontra standard
    • Dialekty już nie umierają!
    • Dialekt czy język regionalny?
    • Nowe dialekty i wariacja społeczna
    • Słownictwo do zadań specjalnych
    • Funkcje słownictwa specjalnego i inne spojrzenie na “kulturalny” język
  • Język to czynność, a kultura to czasownik
    • Gatunki tekstów
    • Sztuka słowa: tradycje ustne
    • Zagadki i zagadkowanie
    • Tradycje ustne i języki zagrożone

7. Wielojęzyczność i kontakty językowe

  • Wszyscy możemy być wielojęzyczni
  • Jak funkcjonuje wielojęzyczność? Precyzyjniej o terminie wielojęzyczność
    • Prestiż – wielojęzyczność oficjalna
    • Brak prestiżu: sytuacje nierównomiernej wielojęzyczności
    • Korzyści z wielojęzyczności
  • Kontakty językowe
  • Skutki kontaktów językowych
    • Pidżiny
    • Języki kreolskie
    • Code switching i zapożyczenia językowe
  • Translanguaging

8. Zagrożenie języków

  • Wskaźniki zagrożenia języka
    • Które języki są zagrożone?
  • Jak dochodzi do zagrożenia języka?
    • Czynniki
    • Postawy
    • Zagrożenie języka to nie koniecznie śmierć języka
  • Reakcje użytkowników na zagrożenie języka
    • Co o zagrożeniu języków sądzą użytkownicy języków większości?

9. Ginące języki, etniczność, tożsamość i polityka

  • Etniczność i język
  • Polityka językowa
  • Planowanie językowe
  • Planowanie językowe w praktyce
  • Rewitalizacja i zachowanie języka

10. Dokumentacja języków

  • Czym jest dokumentacja języków, jak to się robi i dlaczego to ważne?
    • Więcej niż tylko słowa i zdania
    • Dane i metadane
  • Wybrane metody dokumentacji języków
    • Dokumentacja zachowań komunikacyjnych i języka w użyciu
    • Dokumentacja tego, co wiedzą użytkownicy języka
  • Praktyczne elementy dokumentacji języków
    • Pierwsze kroki
    • Sprzęt nagraniowy i przebieg nagrań
    • Przetwarzanie i analiza danych
    • Przykładowe archiwa internetowe dla języków zagrożonych
    • Problemy prawne i etyczne

Słowniczek, indeks terminów

Lista języków

Powrót do zwięzłego spisu treści