Język taa (znany także jako !Xóõ or !Xuun) używany jest przez około 500 mówców w Namibii i około 4000 mówców w Botswanie (źtódło: Archiwum DoBeS). Nie wszyscy użytkownicy płynnie posługują się tym językiem, bardziej wg bardziej pesymistycznych statystyk, mówców jest zaledwie 2000 or 2500 (zob. http://www.endangeredlanguages.com/lang/593). Taa należy do grupy południowych języków buszmeńskich, będących z kolei podgrupą języków khoisan (lub buszmeńsko-hotentockich). Przykłady w niniejszych materiałach są dokumentacją dialektu używanego w Namibii, zwanego !xoon zachodnim.
“Chociaż w niektórych miejscach dzieci wciąż dorastają otoczone językiem taa jako ich ojczystym, jest on bardzo zagrożony wymarciem. Jest to spowodowane niskim statusem społeczno-ekonomicznym jego mówców w obu krajach, wielojęzycznym otoczeniem w jakim żyją i brakiem materiałów do jego nauczania.” (Projekt dokumentujący taa w Archiwum DoBeS)
Przeczytaj więcej
Przeczytaj więcej o zagrożeniu języków w Księdze Wiedzy (Rozdział 8)
Taa jest niesamowicie popularny wśród lingwistów ze względu na olbrzymią ilość fonemów, jakie posiada – rozróżnia ponad 80 spółgłosek (dokładna liczba waha się w zależności od teorii i interpretacji), w tym mlaski, oraz 20 samogłosek. Używa też dwóch tonów (wysokiego i niskiego) (Rozdział 4).
Jak brzmi ten język?
Jak brzmi język taa? Kliknij tutaj, by usłyszeć jak w taa brzmią poniższe zdania.
- Mówię w języku ǃXoon language. n si tana ka ǃXuun ǂaan.
- Niebo jest niebieskie. nǃárí-sà’án gǂhúì-gǂhùí.
- Słońce świeci. ǁ”ang si nǃain.
- Jest pełnia księżyca. siǃqhann a ǃoqm.
- Deszcz pada. ǃqx’oe si ǃaa.
Znajdź więcej przykładów i zagadek na Interaktywnej Mapie!
Dokładniejsze informacje i źródła:
- Krótki opis i wiele próbek (audio, wideo, skrypty) znajdziesz na stronie: http://www.endangeredlanguages.com/lang/593
- Projekt dokumentujący taa w Archiwum DoBeS. Strona ta zawiera krótki opis języka, a także geografii i kultury obszaru, na którym jest używany. Korpus języka taa w bazie DoBeS oferuje więcej informacji oraz źródeł, część z nich dostępna jest także dla niezarejestrowanych użytkowników.
Fot: Gertrud Boden, Projekt dokumentujący język taa w archiwum DoBeS.