Jak uczyć o różnorodności językowej świata oraz językach zagrożonych podczas lekcji angielskiego? Poniżej znajdą Państwo różnorodne materiały na ten temat oraz linki do źródeł dostępnych w Internecie. Proponujemy również własny scenariusz lekcji języka angielskiego na poziomie rozszerzonym.
Mogą Państwo na przykład…
- uczynić z języków zagrożonych przedmiot różnych aktywności (czytanie, mówienie, pisanie, słuchanie);
- poruszyć kwestię zagrożenia języków wymarciem w kontekście roli angielskiego na świecie lub gdy mowa o różnych odmianach angielskiego;
- podnieść temat języków zagrożonych podczas lekcji o krajach anglojęzycznych;
- użyć ćwiczeń znajdujących się na Interaktywnej Mapie oraz w rozdziałach 2-4 Księgi Wiedzy jako punktu wyjścia do poszerzania słownictwa, jak również przy nauczaniu wymowy. W rozdziałach tych znajdują się zadania, których można użyć w czasie lekcji.
Scenariusz lekcji: The Channel islands and their languages
Pobierz scenariusz lekcji (archiwum .zip zawierające: informacje wstępne dla nauczyciela, wersje scenariusza dla nauczyciela i ucznia, 2 pliki audio, informację o prawach autorskich).
Ćwiczenia do pobrania
- Saving a language – ćwiczenie na rozumienie tekstu czytanego, który opcjonalnie można rozszerzyć o zadanie na rozumienie ze słuchu (na podstawie klipu video) oraz dyskusję . PDF (kliknij prawym przyciskiem, aby zachować plik na dysku, lub lewym by go wyświetlić)
- Sleeping languages – zadania na czytanie oraz dyskusja. PDF
- When language endangerment is imagined – propozycja dyskusji, zawiera elementy rozumienia tekstu czytanego. PDF
- Non-Indo-European features of Celtic languages – zestaw ćwiczeń, które przybliżają uczniowi języki celtyckie: walijski i irlandzki. PDF
Linki do źródeł on-line
Zazwyczaj określamy Wielką Brytanię, USA czy Australię jako “kraje anglojęzyczne”. O Kanadzie myślimy zaś jako o państwie, w którym używane są dwa języki: angielski i francuski. Tymczasem we wszystkich tych krajach ludzie mówią też wieloma innymi językami, z których większość jest zagrożona. Zebrane poniżej strony internetowe pozwolą przybliżyć to niesłychane językowe bogactwo Państwu i Państwa uczniom. Poniższe linki to jedynie wybór stron o zagrożonych językach krajów anglojęzycznych – w Internecie można znaleźć na ten temat dużo więcej. Zachęcamy do własnych poszukiwań!
Wielka Brytania
- Szkocja (gaelicki i scots) – W Szkocji, oprócz szkockiego angielskiego będącego oficjalnym językiem komunikacji i administracji, używa się również języka scots oraz języka gaelickiego. Ten pierwszy jest blisko spokrewniony z agnielskim, większość mieszkańców Szkocji mówi w nim albo go rozumie. Język gaelicki szkocki jest językiem celtyckim, tradycyjnie kojarzonym z regionem Highlands oraz wyspami Szkocji. Jest spokrewniony np. z językiem irlandzkim. Pod poniższym linkiem znajdą Państwo więcej informacji na temat tych języków: http://www.arts.gla.ac.uk/ScotLit/ASLS/SWE/ScotUnivLinks.html
- Walia – Według ostatnich danych po walijsku mówi nieco mniej, niż jedna piąta populacji Walii. Walijski jest najstarszym językiem Brytanii, jego wiek szacuje się na 4 tysiące lat. Więcej informacji na temat tego języka pod linkiem: http://www.bbc.co.uk/wales/history/sites/themes/language.shtml
USA
Dwie podane niżej strony zawierają ogromną ilość informacji na temat rdzennych języków Ameryki. Pod poniższymi linkami znajdują się m.in.: słowniki, edukacyjne gry językowe, listy języków, zbiory legend oraz informacje na temat geograficznego zasięgu poszczególnych języków i stopnia wzajemnego pokrewieństwa:
Australia
- Strona “Twelve canoes” prezentuje historię, kulturę oraz naturalne środowisko ludu Yonglu zamieszkującego Ziemię Arnhema. “Twelve canoes” to witryna niezwykle atrakcyjna wizualnie i dostępna dla osób znających angielski na poziomie średnio-zaawansowanym. Ze strony mogą Państwo pobrać propozycje zadań do wykorzystania na lekcji: http://www.12canoes.com.au/ http://www.12canoes.com.au/
- Tu można obejrzeć animacje oraz posłuchać rdzennych języków Australii (z angielskimi napisami): http://www.infotech.monash.edu.au/research/projects/independent/countrylines-archive/animations/
Kanada
- Strona “First Voices” zawiera gry, zagadki oraz materiały dźwiękowe na temat dźwięków w rdzennych językach Kanady. Witryna jest dostępna po angielsku i francusku: http://www.firstvoices.ca/ lub http://www.firstvoices.com/en/home
- “Dane Wajich” to witrualne muzeum, w którym można posłuchać opowieści i piosenek oraz poznać kulturę ludu Dane-zaa. Dostępny jest tu przewodnik dla nauczyciela, w wersji on-line lub do pobrania jako plik PDF: http://www.museevirtuel-virtualmuseum.ca/sgc-cms/expositions-exhibitions/danewajich/english/project/index.php