Kuców był niewielką miejscowością położoną w centralnej Polsce (dziś powiat bełchatowski w województwie łódzkim), w której na początku XIX w. osiedliła się grupa Czechów z leżącego kilkadziesiąt km na północ Zelowa. Do Zelowa zaś Czesi przybyli 110 lat wcześniej jako potomkowie uchodźców religijnych (husytów – braci czeskich). W obu miejscowościach mówiono archaicznym dialektem czeskim (który i w Zelowie już właściwie zanikł), a mniejszość czeska skupiona była głównie w parafiach kościoła ewangelicko-reformowanego. Po odkryciu pod Kucowem złoży węgla brunatnego zdecydowano w latach 1970-tych przystąpić do ich eksploatacji, a samą wieś wyburzyć. Mieszkańców przesiedlono w większości do sąsiedniego Kleszczowa (to dziś siedziba gminy) i Bełchatowa, co doprowadziło do zaniku użycia miejscowej gwary czeskiej. Przed zakończeniem akcji wysiedlania mieszkańców Kucowa przeprowadził tam badania polski dialektolog prof. Karol Dejna i na ich podstawie wydał w 1990 r. Słownik gwary czeskiej mieszkańców Kucowa, który stanowi obecnie główne archiwum słownictwa tego zapomnianego ciekawego dialektu. Dziś na miejscu Kucowa znajduje się wyrobisko Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów.
![]() |
![]() |
Słownik K. Dejny (1995) z Kucowa | Wejście do kościoła ewangelicko-reformowanego w Zelowie (Zelov) |
Więcej też: http://inne-jezyki.amu.edu.pl/Frontend/Language/Details/19
Pytanie
Czy słyszałeś o innych społecznościach językowych, które przestały istnieć lub ucierpiały z powodu zmian w środowisku naturalnym?
powrót do spisu treści | następne języki mniejszościowe i regionalne w Polsce dzisiaj: język karaimski |